Prawie bezchmurnie, 4Gospodarka odpadami w Polsce / 2021-02-20
Wywóz śmieci w Polsce drożeje z roku na rok, odpadów też przybywa w lawinowym tempie. A my jako mieszkańcy za to wszystko płacimy coraz więcej.
Jedną z konsekwencji członkostwa Polski w Unii Europejskiej jest konieczność większej dbałości między innymi o środowisko naturalne. To rzecz jasna musi kosztować. Widzimy to wszyscy w rachunkach za wywóz śmieci. Płacimy dużo więcej niż jeszcze osiem lat temu.
Ale śmieci też wytwarzamy coraz więcej.
Czas zatamować lawinowy przyrost ilości śmieci, które wytwarzają mieszkańcy krajów najbardziej rozwiniętych, gdzie konsumpcja jest największa – w tym haśle jak w soczewce skupiają się wszystkie prośrodowiskowe inicjatywy Unii Europejskiej. Niestety, od deklaracji i planów do ich realizacji jest jeszcze daleka droga. Zamiast kierować tony odpadów do specjalistycznych zakładów i marnować energię na ich przetworzenie, najlepiej w ogóle ich nie wytworzyć. Brak odpadów oznacza brak problemów z nimi związanych – takich jak zbieranie, transport czy unieszkodliwianie. Planowana reforma ROP (Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta) stworzy fundamenty systemu, w którym będzie to możliwe.
Zobowiązania unijne
Zmiana systemu zarządzania odpadami wynikała ze zobowiązań podjętych przez Polskę w traktacie przedakcesyjnym do Unii Europejskiej. Zgodziliśmy się wtedy ograniczyć do roku 2020 liczbę nieposortowanych odpadów. Recyklingiem musieliśmy objąć 50 proc. śmieci. Ten odsetek wzrośnie do 55 proc. od 2025 roku. Dla porównania, w 2011 było to zaledwie 11 proc. Za niewypełnienie zobowiązań przewidziane są kary finansowe.
Powody wzrostu cen śmieci
Koszt opłat za śmieci to kombinacja różnego rodzaju czynników. Wiodące firmy gospodarki odpadami wskazują najważniejsze z nich (m.in.):
- Drastyczny wzrost opłaty środowiskowej (opłata za pozostałości z sortowania - red.) - z 74 zł w 2017 roku do 270 złotych w 2020 roku za tonę. Opłata trafia do województwa. "Oznacza to, że firma, która przyjęła na składowisko 100 tys. ton odpadów w 2014 zapłaciła 7,36 mln zł, podczas gdy w 2020 roku zapłaci prawie 20 mln więcej" - opisuje wicelider rynku FBSerwis,
- Wzrost produkcji śmieci przez mieszkańców. Dane GUS i Eurostatu pokazują, że na przestrzeni ostatnich 15 lat ilość produkowanych w Polsce śmieci wzrosła o około 40 proc. i trend wzrostowy ma się cały czas utrzymywać. Jednocześnie maksymalny poziom recyklingu, który Polsce udało się osiągnąć, to mniej więcej 26 proc. w skali roku (w przeliczeniu na całą masę śmieci, a nie tylko cztery frakcje - red.),
- System odpadowy powinien się bilansować - jeżeli na danym obszarze mieszka x osób, to tyle samo powinno zostać wykazanych w deklaracjach śmieciowych. Ukrywanie konkretnej liczby osób w wielu gospodarstwach domowych prowadzi do tego, że reszta musi do nich dopłacić, bo (..) samorządom nie wolno dopłacać do tych usług ani na nich zarabiać,
- Niska świadomość dotycząca kwestii recyklingu - wiele z odpadów mogłoby trafić do cyklu gospodarki obiegu zamkniętego, ale nawet obowiązek segregacji nie podniósł świadomości ekologicznej ludzi,
- Rosnące z roku na rok koszty paliwa, energii elektrycznej i płacy minimalnej.
Jak podkreślają eksperci, niewspółmiernie do kosztów przetwarzania odpadów dokładają się producenci opakowań, wprowadzanych na rynek – którzy zamiast pokrywać koszty gospodarowania odpadami kupują wątpliwe dokumenty potwierdzające recykling. Wartość ma kwit, a nie odpad.
W efekcie prawie cały ciężar finansowej odpowiedzialności spoczywa dziś na barkach samorządów i mieszkańców. W praktyce to oni płacą dużo więcej, niż obywatele innych europejskich krajów (..).
Może to zmienić reforma Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP), nad którą pracuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
- Wprowadzający produkty w opakowaniach będą ponosić pełne koszty zbierania i zagospodarowania odpadów po swoich wyrobach. Przyczyni się to nie tylko do poprawy jakości środowiska, ale również przełoży się na oszczędności w gminach, które bezpośrednio odczują sami mieszkańcy – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Więcej:
https://forsal.pl/biznes/ekologia/artykuly/8094085,czy-jest-rozwiazanie-lepsze-niz-recykling.html
http://www.mstow.pl/art/3788,dlaczego-rosna-ceny-za-odpady
Wstecz